28 may - gen yaddaşımıza həkk olunmuş mübarək gün!
25 May 2023, 12:22
25 May
2023
12:22
348
LALƏ AZƏRTAŞ YAZIR
Bir gün haqqında düşünək; bütöv bir xalqın taleyində qızıl hərflərlə yazılan, bütün müsəlman Şərqində İLKlərə imza atan əsrə bərabər bir gün haqda!
Bir gün haqqında düşünək; qosqoca imperiyaları dağıdan, palanetin siyasi xəritəsini yenidən şəkilləndirən Birinci cahan savaşının alovlarında öz xalqına nicat yolunu göstərmiş, tarixin gedişini dəyişmiş bir gün haqda!
105 il öncə doğulmuş və gen yaddaşımıza üçrəngli bayrağımızla, əbədi, dönməz və daimi istiqlalımızı həkk etmiş 28 may!
Birinci cahan savaşından məğlubiyyətlə ayrılmış, fevral burjua inqilabının ardınca bolşeviklərin çevriliş etdiyi, hər guşəsindən ölüm, ümidsizlik və məyusluq yağan Rusiya İmperiyasında türklərin, müsəlmanların öz müqəddəratını təyin etmək məqamı yetişmişdi. Çökmüş imperiya ana torpaqlarını zəbt etdiyi türklərə və müsəlmanlara heç vaxt vətən olmamışdır, əksinə mövcudluğunun bütün dönəmlərində "xaqllar həbsxanası” olmaqdan qabağa getməmişdi, getmək istəməmişdi. Azərbaycan adlanan ərazini isə xalqın özünüdərkinin qarşısını almaq üçün müxtəlif inzibati vahidlərə parçalamışdılar. Ana dilində məktəblər yox dərəcəsində, ali təhsilli ziyalıların sayı barmaqla sayılacaq qədər, Çar ordusuna xidmətə çağrılmayan kişilər isə sadəcə neft sənayesində ucuz işçi qüvvəsini təşkil edirdi. Bir yandan isə torpaqlarımıza çağırılmayan qonaqların, nankor qonşularımızın qəsbkarlıq, dağıdıcılıq, düşmənçilik siyasəti. Hələ bu harasıdır? Mübarək 28 Maydan cəmi iki ay əvvəl Lenin bolşeviklərinə və faşist daşnaklarına güvənən Bakı kommisarları adlı qondarma qurum Azərbaycanın dörd bir yanında soyqırımı törətmişdi, gələcəkdə qurulacaq dövlətin paytaxtını ələ keçirib amansız qırğınları davam etdirirdi. Şamaxıdan Təbrizəcən ana vətənimiz qan gölünə dönmüşdü. İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ elan edilməmiş müharibə meydanını xatırladırdı. Bir sözlə böyük bir xalq iztirab içində, ziyalılar, fikir adamları isə carəsiz durumda idi.
Hər qaranlıq gecənin bir işıqlı sabahı olduğu kimi, yaxşı ki hər "28 aprel”dən sonra istiqlalımızın qaranquşu kimi 28 May gəlir! 105 il bundan əvvəlin 28 mayı tək Azərbaycan xalqının müstəqillik günü deyil, eyni zamanda bütün müsəlman Şərqinin xilası, oyanışı günüdür.
28 Maya doğru bizi aparan yol barədə bir qədər söz açmaq istəyirəm, çünki bu yolu xatırlamadan tariximizə qızıl hərflərlə yazılmış bu əzəmətli günün mahiyyətini dərk etmək çətindir.
28 May ilk növbədə Azərbaycan ziyalılarının, mənbəyini ölməz Axundov ideyalarından götürən dahi mütəfəkkirlərin arzusu və idealı olmuşdur. "Qafqaz müsəlmanlarını necə adlandırmalı” məqaləsində "Dilimiz Azərbaycan dili, milliyyətimiz azərbaycanlı” yazan Məhəmməd ağa Şahtaxtlını, "Dilim nə dildi? Azərbaycan dili! Bəs Vətənim haradır? Azərbaycan” deyən Mirzə Cəlili, "Bizə fədai lazımdır; türk qanlı, islam imanlı, firəng kafalı fədai” söyləyən Əli bəy Hüseynzadəni və bayrağımızda əks olunmuş "Türkləşmək, müasirləşmək, islamlaşmaq” qayəli məşhur prinsipi sahibi olduğu "Açıq söz” qəzetinə şüar seçib yaddaşımıza hopduran Rəsulzadəni xatırlayaq. Adlarını sadalamaqdan qürur duyduğumuz dahi fikir adamları maarifçilik işığına bürnmüş əsərlərində istiqlalımızın bünövrəsini mökəmlətmişdilər. Elə ona görə də ana vətəndən uzaqlarda Tiflisin gərgin ictimai-siyasi mühitində millətin xilas yolunu müəyyənləşdirmək üçün "nə etməli” sualına dəqiq və cəsarətlə cavab verdilər – "İnsanlara hüriyyət, millətlərə istiqlal”.
"28 May bizə nə verdi” sualının cavabı isə heç də yalnız müstəqillik əldə etməyimiz, dövlət yaratmağımız deyil, hətta onun belə fövqündə dayanan fenomendir. O vaxta qədər milli kimlik məsələsi nəinki Qafqazlarda və bütün Rusiya İmperiyasında, hətta bütün müəlman Şərqində bu qədər siyasi anlam kəsb etməmişdir. Bu baxımdan Cümhuriyyət dövrünü tədqiq edən dəyərli tarixçilərimizin bu fikri ilə razılaşmamaq mümkün deyil ki, Cümhuriyyət "ümmətdən millət yaratdı”. Elə bir millət ki, öz azadlığına, istiqlalına sahib çıxdı və bu məfkurə yolunda "can verməyə, qan tökməyə hazır” olduğunu dəfələrlə sübut etdi. 28 May o vaxta qədər coğrafi anlam kəsb etmiş Azərbaycan adına siyasi-ideoloji anlam qatdı, doğma Azərbaycanımız hansısa məkanın yox dövlətin adı oldu. İnsanların bərabərliyi prinsiplərinə əsaslanan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün ölkə vətəndaşlarına eyni hüquqlar verərək irqi, milli, dini, sinfi bərabərsizliyi ortadan qaldırdı. Dünya birliyi tərəfindən tanınan Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyəti sayəsində ölkəmizin beynəlxalq hüququn subyekti olması 1920-ci ilin aprel ayında bolşevik işğalından sonra Azərbaycanın bir dövlət kimi dünyanın siyasi xəritəsindən silinməsinin qarşısını aldı.
"Biz ilk Demokratik Cümhuriyyətin yaranması gününü həmişə əziz tuturuq”, - bu xalqımızın Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin hamımızın əzbərdən bildiyi tarixi sözləridir. Ulu Öndərimiz dəfələrlə bildirmişdi ki, biz bu gün demokratik Azərbaycan dövlətini qururuqsa, ayağa qaldırırıqsa, Xalq Cümhuriyyətinə borcluyuq.
Müzəffər Ali Baş Komandanımızın bir çağırışı ilə müsəllah əsgərə çevrilmiş Azərbaycan oğulları Cümhuriyyətimizin müqəddəs əmanəti - üçrəngli bayrağımızı Şuşada, həmçinin işğal olunmuş bütün ərazilərimizdə dalğalandırdı. Cənab Prezidentimizin hazırda Zəngəzur dəhlizinin bərpası yolunda yürütdüyü diplomatiya bir tərəfdən regiona sabitlik və inkişaf vəd edir, digər tərəfdən isə dövlətçilik tariximizin ənənələrindən qaynaqlanır. Qərbi Azərbaycanımız itirilmiş vətən torpağıdır, Zəngəzur isə Xalq Cümhuriyyətinin inzibati ərazisi olmuşdur.
Bu gün qürurla deyirik ki, müstəqil Azərbaycan müsəlman Şərqinin ilk demokratik dövlət qurumunun hüquqi varisidir. Uğurlarla və zəfərlərlə dolu yaşadığımız hər gün müstəqil respublikamızın bu şərəfli varislik missiyasını böyük ləyaqətlə davam etdirməsinin sübutudur.
Xəbər lenti
-
18:12Oxuduğu məktəbdə adı əbədiləşən şəhidin atası: “Sanki atasını qarşılayır” - VİDEO
-
13:00Aygün Əliyeva “Mir Şahinin vaxtı”nda: "Bizə yalnız effektiv nəticələr lazımdır"
-
11:37Deputat Ramil Həsən Ucarda seçicilərlə görüşdü
-
13:11Oslo Bəyannaməsi insan inkişafının təmin olunmasında yeni çağırışları ortaya qoyur ŞƏRH
-
16:52“Əli Kərimli “siyasi poçtalyon” funksiyasını üzərinə götürərək mitinqi anons edir” - DEPUTAT SƏRT DANIŞDI
-
12:55“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:27Şəhid və yaralıların olması barədə saxta xəbər yayanlar tutulub –DTX və MEDİA-dan BİRGƏ AÇIQLAMA
-
10:11“Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
-
10:47Prezidentin o israrının ilginc səbəbi - görüş niyə təxirə salınmadı?
-
11:35Ermənisayağı “iqtisadi sıçrayış”
-
13:23ABŞ-Aİ-Ermənistan görüşü xüsusi məqsədlərə hesablanıb - Deputat
-
15:07Aİ, ABŞ və Ermənistanın təhlükəligörüşü - İrəvan üçün tələ...
-
10:37Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI
-
17:20Dayanıqlı inkişafa töhfə verən ali təhsil ocağı
-
09:25Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
09:18"MİNGƏÇEVİR DÖVLƏT UNİVERSİTETİ MODERNLƏŞDİRMƏ YOLUNDA" KİTABI HAQQINDA XOŞ TƏSÜRATLAR
-
12:584 fəsil dəniz mövsümü olan şimal adası
-
15:20“Əlbət ki, məlum terror öncədən planlaşdırılıb...” – Elşən Musayev
-
17:04Beynəlxalq Daun Sindromu Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
-
14:16Ramil Həsənin təşəbbüsü ilə növbəti dəfə “Novruz” yardım aksiyasına start verildi
-
13:132024-cü il üzrə böyük, orta və kiçik qrant müsabiqələrinin nəticələri
-
12:56“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:46QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ
-
16:17“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
10:59“Füzuli Könüllüləri” qrupuna qəbula start verilib
-
11:46Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
15:11İKT sahəsində qadın olmaq - FOTO/VİDEO
-
14:33Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
13:52Risk etməyin, 50-50 içmisinizsə, *5050-yə zəng edin!
-
12:51“ASAN Məktub” sosial proqramı balacaların arzularını reallaşdırmağa davam edir
-
11:53“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
12:15Hərbi xidmətdən yayınmağı vəd verən şəxs həbs olunub
-
12:27“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
17:18"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
13:41Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
19:05Deputat Ramil Həsən Bağırbəyli kəndində seçiciləri ilə görüşüb
-
10:56Türkiyəli qonaqlar "ASAN xidmət"də
-
17:16Mingəçevirdə “Zəfərə aparan yol” adlı hərbi-vətənpərvərlik tədbiri keçirilib
-
16:40Mingəçevirdə “Yaşıl Dünya Naminə Həmrəylik ili” çərçivəsində tinglər əkilib
-
16:38“Yaşıl Dünya Naminə Həmrəyliyə gedən yol” mövzusunda Dəyirmi masa keçirilib: MİNGƏÇEVİRDƏ
19 Aprel 2024
18 Aprel 2024
16 Aprel 2024
09 Aprel 2024
07 Aprel 2024
06 Aprel 2024
03 Aprel 2024
30 Mart 2024
29 Mart 2024
28 Mart 2024
26 Mart 2024
25 Mart 2024
23 Mart 2024
19 Mart 2024
18 Mart 2024
15 Mart 2024
14 Mart 2024
13 Mart 2024
12 Mart 2024
11 Mart 2024
10 Mart 2024
09 Mart 2024
07 Mart 2024
06 Mart 2024
Digər xəbərlər
-
SİYASƏT
Oxuduğu məktəbdə adı əbədiləşən şəhidin atası: “Sanki atasını qarşılayır” - VİDEO
-
SİYASƏT
Aygün Əliyeva “Mir Şahinin vaxtı”nda: "Bizə yalnız effektiv nəticələr lazımdır"
-
SİYASƏT
Deputat Ramil Həsən Ucarda seçicilərlə görüşdü
-
SİYASƏT
Oslo Bəyannaməsi insan inkişafının təmin olunmasında yeni çağırışları ortaya qoyur ŞƏRH
-
SİYASƏT
“Əli Kərimli “siyasi poçtalyon” funksiyasını üzərinə götürərək mitinqi anons edir” - DEPUTAT SƏRT DANIŞDI
-
SİYASƏT
“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
SİYASƏT
“Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
-
SİYASƏT, GÜNDƏM
Prezidentin o israrının ilginc səbəbi - görüş niyə təxirə salınmadı?
-
SİYASƏT
Ermənisayağı “iqtisadi sıçrayış”